Reumatoidalne zapalenie stawów, w skrócie RZS, wbrew pozorom nie dotyczy tylko bólu stawów. Jest to choroba autoimmunologiczna, której przyczyny nie są do końca znane. Ważne jest aby szybko ją zdiagnozować i rozpocząć leczenie, wówczas chory ma większą szansę na zachowanie sprawności ruchowej. RZS znane jest też pod nazwą gościeca stawowego i dotyka około 350 tysięcy Polaków, tak jak w przypadku innych opisywanych już przez nas chorób o podłożu autoimmunologicznym, większość stanowią kobiety.
Jedną z przyczyn mogą być zmiany hormonalne w okresie ciąży, karmienia czy menopauzy. Choroba ta zazwyczaj zaczyna się między 40. a 50. rokiem życia, aczkolwiek często dotyka też młodsze osoby.
Czym jest RZS?
Jest to choroba układowa tkanki łącznej o podłożu immunologicznym, a więc nie dotyczy tylko stawów, aczkolwiek od nich się zaczyna i to w nich czyni największe szkody. Za początek choroby uznaje się stan zapalny błony maziowej, który prowadzi do jej przerostu i pogrubienia. Postępując, błona odcina chrząstki stawowe od źródła substancji odżywczych, czyli od płynu stawowego, co powoduje ich uszkodzenie, powstanie nadżerek oraz dalszą nieodwracalną destrukcję tkanek stawowych i okołostawowych:
- torebek stawowych
- ścięgien i ich pochewek
- więzadeł
Z czasem dochodzi do zniekształcenia stawów i upośledzenia ich funkcji, co skutkuje tym, że chory powoli traci sprawność ruchową. W przebiegu tej choroby często dochodzi do zajęcia innych narządów i układów, takich jak płuca, serce, nerki, układ naczyniowy, układ nerwowy, amyloidoza wtórna czy zespół Sjörgena. Powikłania choroby mogą stanowić zagrożenie życia.
Przyczyny RZS
Etiologia RZS pozostaje nieznana. Z niewiadomego powodu układ immunologiczny zaczyna atakować własne tkanki, co prowadzi do przewlekłego stanu zapalnego. Znane są jedynie czynniki, które biorą udział w tym procesie. Pierwszym z nich jest czynnik genetyczny. Można mieć predyspozycje do reumatoidalnego zapalenia stawów, jeśli odziedziczyliśmy gen HLA-DRB1. Aczkolwiek dodatkowo muszą zaistnieć czynniki środowiskowe, tak aby choroba zaatakowała. Inicjują one zaburzenia pracy układu immunologicznego, które polegają na pobudzeniu limfocytów T do uwalniania cytokin prozapalnych.
Objawy RZS
Najczęstszymi objawami RZS jest ból i obrzęk małych stawów rąk i stóp. We wczesnej fazie choroby bowiem rzadko objawy te dotyczą dużych stawów, takich jak: barkowy, łokciowy, biodrowy, kolanowy, skokowy. Charakterystyczne jest, to że dolegliwości te występują symetrycznie, a więc w tych samych stawach po obu stronach ciała. Typowa jest również ich poranna sztywność, która trwa conajmniej godzinę. RZS towarzyszyć mogą: uczucie zmęczenia, stany podgorączkowe i gorączka, chudnięcie i brak apetytu. Przebieg reumatoidalnego zapalenia stawów jest różny, ale zazwyczaj przypomina sinusoidę – okresy zaostrzeń zamieniają się w okresy remisji.
Leczenie RZS
Zaleca się, aby terapię rozpocząć w ciągu 3-6 miesięcy od czasu wystąpienia objawów. Dostępne leki nie potrafią wyleczyć RZS, jednak mogą hamować postęp choroby. Jeśli terapia rozpocznie się szybko, zwiększa szansę na uzyskanie remisji choroby lub malej jej aktywności. Może to zapobiec nieodwracalnym zmianom w stawach, które mogą prowadzić do inwalidztwa oraz powikłaniom pozastawowym.
Podstawą terapii są leki modyfikujące przebieg choroby, które hamują namnażanie się komórek zapalnych. Niesteroidowe leki przeciwzapalne zaleca się jedynie przy zaostrzeniu choroby, gdyż zwiększają ryzyko zapalenia błony śluzowej żołądka i choroby wrzodowej.
Niekorzystnego działania na układ pokarmowy nie posiada lek przeciwzapalny o trochę innym mechanizmie, ale jest on bardzo drogi. W okresach zwiększonej aktywności RZS albo przy braku efektów terapii lekami modyfikującymi przebieg choroby stosuje się glikokortykoidy, ale można to robić tylko przez krótki czas ze względu na wiele niepożądanych działań.
Przełomowe w leczeniu RZS okazały się leki biologiczne, które ukierunkowane są na poszczególne cytokiny prozapalne. Zmniejszają one ból, hamują znacząco postęp choroby oraz jeśli podawane są w pierwszej jej fazie, zapobiegają uszkodzeniom stawów. Zazwyczaj podaje je się razem z lekiem modyfikującym przebieg choroby przez rok lub dłużej zależnie od wskazań. Powodują one wyciszenie choroby nawet na kilkanaście miesięcy. Zaleca się wracanie do nich w okresach zaostrzenia. Są one refundowane przez NFZ, ale tylko w ramach programów terapeutycznych, a więc trzeba spełniać określone kryteria, aby móc z nich korzystać.
Stawy, które objęte są stanem zapalnym należy oszczędzać, aczkolwiek nie można pozbawiać ich ruchu, ponieważ zmniejsza się wówczas ich ruchomość i wydzielanie płynu stawowego. Dlatego też ogromne znaczenie ma kinezyterapia, która łagodzi ból i redukuje stres. Zestawy ćwiczeń najpierw wykonuje się pod okiem rehabilitanta, później natomiast według jego wskazówek samemu. Farmakologiczne leczenie RZS bardzo dobrze wspomagają zabiegi takie jak krioterapia, laseroterapia, jonoforeza oraz masaże.
Medyczna marihuana w leczeniu RZS
Wielu pacjentów z RZS szuka bezpieczniejszych i tańszych alternatyw, a używanie medycznej marihuany jest całkowicie naturalnym leczeniem, które jak wykazano, poprawia niektóre objawy związane z chorobą oraz nie wywołuje wielu niepożądanych skutków ubocznych występujących w tradycyjnych lekach na RZS. Osoby stosujące medyczną marihuanę na reumatoidalne zapalenie stawów uzyskały dobre wyniki w obrębie poprawy ruchu, zmniejszenia bólu czy konieczności przyjmowania mniejszej ilości leków.
Medyczną marihuanę uważa się za skuteczną w zwalczaniu objawów reumatoidalnego zapalenia stawów z powodu jej właściwości. Jak wiemy konopie pomagają w łagodzeniu bólu i działają przeciwzapalnie, a to właśnie zapalenie jest podstawowym objawem RZS. Układ endokannabinoidowy kontroluje ogólną homeostazę każdego człowieka i jest niejako pomostem między jego ciałem a umysłem, a związki występujące w konopiach kierują się do receptorów kannabinoidowych obecnych w błonie maziowej stawów, przynosząc ukierunkowaną ulgę w bolesnych objawach. Przed przystąpieniem do terapii medyczną marihuaną warto skonsultować to z lekarzem, co możesz zrobić tutaj.
